Via ferraty w Dolomitach

Dolomity to rozległy obszar górski (około 80 x 70 km) znajdujący się w północno – wschodniej części Włoch Pokaż na mapie Europy, w prowincjach Bolzano, Trydent i Belluno, którego charakterystyczną cechą są grupy górskie porozrzucane pomiędzy głębokimi dolinami, niczym potężne wyspy na morzu. Wiele szczytów to ogromne, czasami kilkusetmetrowe baszty, które zdecydowanie odróżniają te góry od innych i czynią jedynymi w swoim rodzaju. Charakter Dolomitów podkreślają strzeliste iglice, rozległe piarżyska, lazurowe jeziorka i zieleń górskich łąk.

Nadzwyczajne piękno krajobrazu Dolomitów oraz unikalność budowy geologicznej zostały uznane przez Komitet UNESCO i 26 czerwca 2009 r. Dolomity zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości jako obiekt przyrodniczy.

W Dolomitach można spotkać bardzo dużo pozostałości po walkach między Włochami i Austriakami z czasów I wojny światowej, a więc bunkry, sztolnie, platformy trawersujące potężne ściany, zasieki z drutu kolczastego itp., a wszystko to wysoko w górach, niejednokrotnie w rejonie wierzchołków.

Dolomity to także wyjątkowo widokowe drogi chętnie przemierzane przez kierowców, motocyklistów i rowerzystów Pokaż mapę drogową Dolomitów; to też nietrudne, a przepiękne szlaki rekreacyjne dostępne dla rodzin z dziećmi i osób nie szukających ekstremalnych przeżyć, ogromne ściany z efektownymi drogami wspinaczkowymi, wspaniałe tereny narciarskie, a także urzekające krajobrazowo trasy dla uprawiających trekking. Jednak z punktu widzenia kogoś, kto przemierzył wiele tatrzańskich perci, Dolomity mają szczególną zaletę – znajdują się tam ubezpieczone szlaki turystyczne z pogranicza wspinaczki zwane „via ferrata”.

Co to jest via ferrata?

Via ferraty z obszaru górskiego Dolomiti di Brenta – na ferracie Rino Pisetta

„Via ferrata” to rodzaj szlaku turystycznego z pogranicza wspinaczki, wiodącego w skalnym terenie górskim, na którym w trudniejszych miejscach zamontowano wszelkiego rodzaju ułatwienia oraz zapewniające bezpieczeństwo stalowe liny asekuracyjne.

Włoski zwrot „via ferrata” w dosłownym tłumaczeniu znaczy „żelazna droga”, co dobrze oddaje charakter takich szlaków, albowiem znajduje się na nich wiele stalowych elementów, jak drabiny, sztuczne chwyty i stopnie, a przede wszystkim przytwierdzona do skały, solidna lina ok. 10 mm grubości, służąca do wpinania osobistego sprzętu asekuracyjnego.

Osobom, które wielokrotnie przechodziły ubezpieczone łańcuchami tatrzańskie szlaki, ferraty umożliwiają bezpieczne pokonywanie jeszcze większych trudności, dostarczają nowych wrażeń i emocji oraz pozwalają cieszyć się z przełamywania własnych słabości. Niektóre ferraty prowadzą niemal pionowymi ścianami, filarami lub kominami wprost na wysokie szczyty, inne trawersują potężne urwiska skalne albo biegną wzdłuż grani, jeszcze inne wiodą w dzikie rejony i przypominają włóczęgę w niełatwym terenie górskim. Dlatego też można uznać, że przeważnie „via ferrata” stanowi coś więcej niż trudny szlak turystyczny, a zarazem mniej niż droga wspinaczkowa.

Uznaje się, że historia ubezpieczonych perci sięga połowy XIX wieku, ale nie każdy wie, że ponad 500 lat tamu konstrukcje ferratowe wykorzystano w celu zdobycia Mont Aiguille leżącego w południowo-wschodniej Francji. Wyprawę na tą trudną górę, z polecenia króla Karola VIII, zorganizował Antoine de Ville, który zabrał ze sobą zespół specjalistów, w tym: 3 osoby duchowne, jednego kaznodzieję, kamieniarza i fachowca od robienia drabin. Szczyt został zdobyty przy użyciu klasycznych elementów wojskowego oblężenia: drabin, lin oraz drewnianych i stalowych kołków. Więcej o historii via ferrat, a także o tym czego brakuje „Orlej Perci”, aby mówić o niej „via ferrata” można poczytać w dziale Historia via ferrat.

Wyjazd w Dolomity. Od czego zacząć?

Pierwszym krokiem przy organizacji wyjazdu w Dolomity powinno być zdobycie odpowiedniej wiedzy, którą obecnie można uzyskać z wielu źródeł internetowych, w tym z naszego serwisu dolomity.j.pl. Znalezione tu informacje można poszerzyć zapoznając się też z innymi portalami piszącymi o via ferratach, do których łącza zamieściliśmy w dziale Linki.

Oprócz powyższego, warto też przed wyjazdem nabyć któryś z przewodników drukowanych zwłaszcza, że istnieją też opracowania w języku polskim. W dziale Przewodniki zamieściliśmy krótkie recenzje wybranych książek oraz podsumowanie, które wydawnictwa, naszym zdaniem, najbardziej przydadzą do planowania wyjazdu w Dolomity.

Przy wyborze odpowiednich tras do przejścia warto skorzystać z przygotowanej tabeli Zestawienie ferrat zawierającej wszystkie via ferraty i ubezpieczone drogi turystyczne z obszaru Dolomitów, Dolomitów Brenty, a także rejonu Jeziora Garda, łańcucha górskiego Mendola (na zach. od Bolzano) i Weneckiego Pasma Przedalpejskiego. Tabela pozwala na sortowanie danych według wielu parametrów, a także umożliwia opcjonalną selekcję tras.

Kliknij na obrazek, aby otworzyć Zestawienie ferrat

Wiele popularnych tras z „Zestawienia ferrat” udało nam się odwiedzić, a część z nich opisać. Polecamy zapoznanie się z naszymi wrażeniami i uwagami z ich przejść – zamieściliśmy je w dziale Opisy ferrat.

Komuś, kto pierwszy raz styka się z pojęciem „via ferrata” może być trudno zrozumieć, jak odnieść trudność takich dróg do np. znanych tatrzańskich szlaków. Czy w ogóle da się takie przyrównanie zrobić biorąc pod uwagę odmienność ubezpieczonych perci Dolomitów? O tym oraz o skali trudności ferrat piszemy w dziale Info o ferratach.

Który obszar Dolomitów warto odwiedzić?

Biorąc pod uwagę rozległość obszaru Dolomitów, nie da się w czasie jednego pobytu urlopowego odwiedzić wszystkich obszarów górskich, więc trzeba na któryś się zdecydować. Niejednokrotnie wcześniejszy wybór ferrat, które chciałoby się przejść, narzuca nam odpowiedni obszar działania.

Niezdecydowani powinni wybrać najprostsze i najbardziej popularne rozwiązanie i wyruszyć w samo centrum Dolomitów, a więc do Cortiny d'Ampezzo. Miejscowość ta z racji swego położenia daje możliwość zwiedzenia jednych z najciekawszych pod względem ferratowym grup Dolomitów takich jak: Tofany, Sorapiss czy Cristallo. Blisko z niej też do pięknego obszaru Dolomiti di Sesto, gdzie warto stanąć u stóp spektakularnych turni Tre Cime di Lavaredo (niem. Drei Zinnen) i przejść kilka nietrudnych, ale urokliwych ferrat znajdujących się w ich otoczeniu. Więcej o podziale Dolomitów, ich obszarach i grupach górskich, a także o najciekawszych ferratach, jakie w nich się znajdują, przeczytasz w dziale Info o Dolomitach.

Znając już przybliżone miejsce wyjazdu, można zakupić odpowiednie arkusze map. W dziale Mapy doradzamy, które z nich warto nabyć, opisujemy wady i zalety poszczególnych wydawnictw kartograficznych, a także wskazujemy gdzie i za ile można je kupić w Polsce.

Jak dotrzeć w Dolomity, kiedy jechać i gdzie nocować?

Przed wyjazdem w Dolomity warto odpowiedzieć sobie na trzy pytania:

• Jak dotrzeć w Dolomity?
  

  Zdecydowanie najprościej i najtaniej wychodzi wyjazd autem w kilka osób, ale można też tam dotrzeć pociągami, autokarem lub samolotem i lokalną komunikacją. Najczęściej podróżuje się autem, więc właśnie o takim sposobie dotarcia w Dolomity piszemy w dziale Dojazd, w którym podajemy też najdogodniejsze trasy przejazdu, czas podróży i inne przydatne informacje.

• W jakim terminie warto pojechać?
  

  Dolomity, to góry na tyle wysokie, że poza porą letnią, wiele szlaków czy ferrat jest jeszcze pod śniegiem, co uniemożliwia ich przechodzenie bez umiejętności alpinistycznych. Warto o tym pamiętać, gdy przyjdzie nam do głowy pomysł wyjazdu w długi weekend majowy czy czerwcowy. Owszem, nisko położone perci będą już dostępne, ale te najpiękniejsze niestety znajdą się poza zasięgiem przeciętnego turysty, który nie koniecznie chciałby chodzić w rakach i z czekanem.

  Wobec tego, jeśli pozostaje pora letnia, to jak uniknąć burz? A może lepiej wybrać się jesienią? O tym kiedy najdogodniej wybrać się w Dolomity przeczytasz w dziale Logistyka, natomiast o tym, jakiej pogody należy spodziewać się w tych górach dowiesz się z działu Pogoda. Tutaj też zamieściliśmy widoki z kilku kamer internetowych oraz mały włosko-polski słowniczek pojęć meteorologicznych.

• Jaki chcę mieć standard noclegu?
  

  Już dawno minęły czasy, gdy pobyt w Alpach był na tyle kosztowny, że jedyną słuszną opcją noclegu było spanie „na dziko” gdzieś w górach czy w aucie na parkingu. Obecnie owszem tak też się robi, ale coraz więcej osób woli odrobinę luksusu po ciężkim dniu wędrówki i wybiera kemping, schronisko czy wręcz wynajęty pokój lub mieszkanie w jakiejś miejscowości. Wysoko w górach można też skorzystać z bezpłatnego noclegu w tzw. „bivacco”. Każdy ze sposobów nocowania ma swoje wady i zalety, a niektóre z nich wymagają odpowiedniego przygotowania się i przestrzegania ogólnie przyjętych zasad. Więcej o różnych sposobach spania w Dolomitach przeczytasz w dziale Noclegi.

Bezpieczeństwo na via ferratach.
Jak o nie zadbać?

Pokonywanie via ferrat w Dolomitach wymaga wcześniejszego zadbania o właściwą kondycję adekwatną do planowanych trudności tras i zaopatrzenia się w odpowiedni sprzęt asekuracyjny niezbędny do bezpiecznego działania w górach. Koniecznie trzeba posiadać, oprócz solidnych butów górskich, uprząż wspinaczkową, lonżę asekuracyjną z absorberem energii oraz kask. Trzeba też potrafić ten sprzęt odpowiednio założyć na siebie i poprawnie z niego korzystać. O tym jak należy to robić, a także na co zwrócić uwagę podczas zakupów sprzętu piszemy w dziale Sprzęt.

W razie wątpliwości co do własnych umiejętności w zakresie samodzielnego opanowania zasad poruszania się na via ferratach oraz obsługi lonży asekuracyjnej, można pod okiem wykwalifikowanego instruktora odbyć specjalistyczny kurs wspinaczkowy przygotowujący turystów do samodzielnego przechodzenia ferrat.

10 „przykazań” bezpiecznej wspinaczki po ferratach, jak powinna wyglądać poprawna asekuracja przy przechodzeniu ferraty, a także jakie niebezpieczeństwa grożą na „żelaznych perciach” oraz inne ważne informacje opisujemy w dziale Info o ferratach.

Pomoc służb ratunkowych w górach Italii jest odpłatna i przeważnie jej koszt przekracza możliwości finansowe przeciętnego turysty. Dlatego też warto zadbać o wcześniejsze wykupienie odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej. O tym, którą z nich wybrać aby obejmowała wspinaczkę po ferratach, a także dlaczego warto rozważyć opcję wstąpienia do jednego z klubów Alpenverein piszemy w dziale Ubezpieczenie.

Ile ta przygoda kosztuje?

Każdy wyjazd wiąże się z wydatkami, jakie trzeba ponieść na podróż, noclegi czy wyżywienie. Wakacje w Alpach przeważnie wydają się być przedsięwzięciem kosztownym. Czy rzeczywiście tak jest w przypadku wyjazdu na ferraty? Dokładne oszacowanie wydatków i ogólny koszt dwutygodniowego pobytu w Dolomitach można poznać przeglądając dział Koszty. Znajdują się też w nim ceny niektórych produktów spożywczych oraz innych artykułów czy usług.